På Færøerne, hvor jeg boede engang
Ein av størstu avbjóðingunum, okkara samfelag stendur frammanfyri, er, hvussu vit fáa fólkavøkstur aftur í Føroyum. Hvørt ár fara væl omanfyri túsund ung fólk uttanlands at nema sær víðari lestur. Hetta eru ungdómar, sum eftir ætlan skulu koma heimaftur at skapa virðir fyri Føroyar, fyri fólkini, ið búgva her og ikki minst fyri komandi ættarlið.
Hyggja vit eftir, hvat varð sagt undan valinum, og hvat vit nú hava fingið, so er torført at síggja, hvussu samanhangurin er ímillum at fáa fólk heimaftur, og hvat, politiska skipanin leggur upp til, skal fáa tey heimaftur. Hvønn dag leggja politikarar størri skuldarbyrðar á komandi ættarlið uttan at vísa vilja at finna loysnir til, hvussu hetta skal fíggjast.
Ongantíð hevur tað verið minni attraktivt hjá ungdómum at flyta heimaftur til Føroyar. Tað er ábyrgdin hjá politikarunum at gera samfelagið attraktivt at koma heimaftur til og ikki hvørjum einstøkum sær. Vit hava tørv á einum effektivum vinnulívi, sum er nýhugsandi og gevur avkast. Karmarnir, sum skapa eitt effektivt vinnulív, sum er nýhugsandi, eru ikki til staðar. Eingin vilji er at seta nakrar treytir til vinnulívið um effektivitet. Eingin áhugi er at menna lestrarumhvørvið í Føroyum, soleiðis at ungdómar kunnu nema sær útbúgving í Føroyum og harvið skapa tað nýhugsandi vinnulívið.
Støðan er ikki serliga torfør at lýsa. Undan valinum vildu allir flokkar arbeiða fyri at fáa fólk heimaftur og at betra lestrarumhvørvið. Nú, eftir valið, er ikki politiskur vilji at fremja nakað av hesum. Heldur skulu vit økja um hallið á fíggjarlógini við einum skattalætta á hundraðtals milliónir, sum eftirkomarar, ella tann málbólkurin, ið ætlanin var at fáa heimaftur, skulu rinda fyri. Eingin vilji er at fáa inntøkur frá tilfeinginum.
Makrelfiskiskapurin, sum vit kenna hann í dag, er nakað heilt nýtt. Bert í fjør høvdu føroyingar so stórt makreltilfeingi, sum vit mest sannlíkt eisini fara at hava í ár. Tískil kunnu grundgevingar, sum stórar íløgur, ikki rættvísgera eina stóra ókeypis kvotu frá landsstýrinum. Tí hesar íløgur eiga ikki at verða bygdar á ein fiskiskap, sum bert hevur verið í tvey ár. Sannleikin er tann, at fyri at vit skulu hava tað vælferðarsamfelagið, sum vit kenna í dag, í framtíðini, má tilfeingisvinnan eisini verða við til at fíggja kostnaðin av hesum og tað í nógv størri mun, enn vit síggja tað í dag. Eg hugsi ikki um, at knokkroyta reiðaríini, so tað ikki er teimum lív lagað, men at hesi rinda eitt gjald til landskassan afturfyri at sleppa at fiska. Her verður meint øll fiskasløg, einki undantikið.
Við at innføra slíkar skipanir vilja vit fáa tær bestu fyritøkurnar at útvega okkara tilfeingi úr havinum. Harvið er størri møguleiki fyri, at vit fáa vinnurelateraða gransking, sum sostatt gevur grundarlag fyri at fáa væl útbúgvin fólk heimaftur.
Hetta vil siga, at allir flokkar í Løgtinginum mugu taka ábyrgd fyri at skapa karmar fyri teimum, sum skulu skapa virðir í framtíðini. Lat okkum gera okkara samfelag til eitt samfelag, har útbúgvin fólk vilja koma at arbeiða og skapa nýhugsan og ikki minst effektivitet.
Arne Winthereig
