Føroyar eru farnar í kríggj
Løgtingið viðgjørdi týsdagin eitt uppskot frá Tjóðveldi og Framsókn um at yvirtaka uttanríkis-, trygdar- og verjumál.
Í viðmerkingunum til uppskotið siga Tjóðveldi og Framsókn, at tað líkist ongum, at Danmark fer í kríggj og dregur formliga Føroyar við sær, uttan at føroyingar eru eftirspurdir. Millum annað tí er neyðugt at yvirtaka uttanríkis-, trygdar- og verjumál.
So kunnu vit sjálvandi spyrja, um tað hevði verið nakað betri um vit vóru eftirspurd, tí føroyingar hava ikki herskyldu og eru tí ikki við í nøkrum kríggi. Droyma fólk um, at vit skulu sita á sofuni heima í Føroyum og senda onnur í kríggj? Ella er hetta kanska enn ein av mongum royndum at finna trupulleikar í verandi skipan?
Trúðu ikki uppá sín egna politikk
Uppskotið um at yvirtaka uttanríkis-, trygdar- og verjumál er ein roynd at kveikja lív í tann annars útkólnaða fullveldisneistan. Vit høvdu eitt fullveldislandsstýri, sum sat frá 1998 til 2002, og frá 2002 til 2003 sat eitt sjálvstýrislandsstýri. Alt bendir á, at hesi landsstýri trúðu ikki uppá sín egna politikk.
Tey prentaðu niður í føroyingar, at fullveldi snúði seg um at ”rætta ryggin”, ”gerast búgvin”, og ”trína inn á altjóða pallin”. Har skuldu vit vera ”javnbjóðis við aðrar tjóðir”, ”standa á egnum beinum” o.s.fr.
- jú men... hví gjørdu tey so ikki tað? Tey høvdu meirilutan í løgtinginum í 6 ár, so eingin kundi forða teimum at gera tað, sum tey hildu vera best.
Um tað var so gott og einfalt, hví tøvdu tey so í málinum í áravís og endaðu við at slíta samráðingarnar við donsku stjórnina, uttan at vera komin á mál?
Almenna undanførslan var, at danska stjórnin hótti føroyingar. Hóttanin var, at vit fóru at missa blokkstuðulin, men tað burdi ikki verið nakar trupulleiki fyri eitt landsstýri sum annars segði, at blokkstuðulin bara oyðilegði føroyska búskapin. Hví skuldi tað vera ein hóttan?
Høvdu fólk veruliga roknað við, at danski staturin fór at halda fram at senda pengar til fullveldisríkið Føroyar, eftir at tað var ”búgvið”, ”flutt heimanífrá” og ”stóð á egnum beinum”? Er tað soleiðis fullveldislandsstýri gerast búgvin?
Royna at tendra neistan
Men nú skal nýtt lív blásast í henda fullveldisneistan, sum øll brendu seg av fyri nøkrum árum síðani, og sum mong framvegis kenna sviðan av. Suðurstreymoyar Tjóðveldisfelag lýsir við einum fundi, har Høgni Hoydal skal røða um evnið: "Hvussu fáa vit fullveldisneistan at tendra í samfelagnum," og uppskot er lagt fyri tingið um at yvirtaka týðandi málsøki longu á nýggjárinum. Verður hetta uppskotið samtykt, so fáa vit ta loysingina, sum fullveldislandsstýrið ikki tordi at taka, tá tey høvdu møguleikan.
- Og so er klárt at fara í kríggj.
Helgi Abrahamsen
løgtingsmaður
