Dømdur ella fordømdur?

Hesa greinina skrivaði Hans Jacob Debes, professari í 1995. Síðani tá eru fleiri dómar feldir, sum allir, sambært mannarættina prinsippunum, eru justitsmorð, ið hava til endamáls, at fremja sensur og at steðga blaðnum. Hetta er samstundis greinin, sum gjørdi, at tjóðveldisflokkurin vendi honum baki, og hjálpti til, at reka størsta søgumann føroyinga úr starvinum á Setrinum. Í okkara hugaheimi onki minni enn ein hetja, sum tordi, tá øll hini tagdu:

Ein føroyskur blaðstjóri er dømdur at fara í fongsul í langa tíð. Hann hevði sum tann fyrsti gjørt vart við so óhugnalig viðurskifti í føroyskum samfelagslívi, at eingin annar hevði torað ella troystað sær at nevna tey-fyri ikki at dálka seg sjálvan og fáa óvinir á skeivum støðum.

Sumt fólkaslag dugir at hevna seg.

Dan Klein skal bæði bøta og sita-og tað so nógv, at tilveran hjá honum og næstu hansara, og hartil sjálvt livibreyð hansara ikki kunnu vera serliga tespilig í hesum døgum.

Vit sum kenna Dan Klein, vita, at tann maðurin er eingin brotsmaður. Vit ivast í, um ikki teir, ið hava borið seg skeivt at, sita hinumegin borðið.

Men tað nyttar einki at halda tað. Maktin hevur altíð ligið á sínum stað. Og hon verður umsitin eftir sínum lokalitetum og persónliga inventari.

Ein rættarskipan hevur ongantíð verið annað enn ein avspegling av samfelagsstrukturinum.

Í teimum døgum tá ið Quirinius var landshøvdingi í Sýrialandi, dømdu teir ein kendan mann til deyða. Tað var tekniskt púra lógligt. Gerningar hansara dømdu hann-ikki rómverskt hersetingarvald og jødiskt tempularistokrati. Tað einasta, sum neyðugt var hjá honum, sum segði upp dómin, var at vaska sær um hendurnar.

Í Stalintíðini dømdu dómstólarnir stalinistiskt, í Hitlertíðini nazistiskt.

---

Inntil í seinastu viku helt eg, at vit høvdu eina civiliseraða fongsulsskipan, har fólk um ikki annað sluppu at liva við sítt lív. Í bløðunum lesi eg, at blaðstjórin Dan Klein hvørki má hava telefon ella hava telduna við sær. Hann hevur klagað, og, sum eg havi skilt, hava bureaukratisku og politisku fangavørðar Danmarkar ríkis forboðið honum hetta-av umsorgan fyri trygd ríkisins. Hetta kann ikki merkja annað enn, at delikventurin verður roknaður sum ein vandi fyri ta skipan, sum hetta danska politiska undirsystemið í Føroyum skal virka eftir.

Um hetta er rós ella last má takast eftir lyndi. Hitt fariseiska yvirklassafenomenið í Føroyum, Amnesty International kundi av sínum eintingum kanna eftir, um vit nú kunnu hava politiskar fangar í Føroyum-og rapportera til London um henda nýggja stand.

Havi eg skilt alt rætt, eru í Danmarkar ríki í Føroyum tvey sløg av fangum...

Møguleiki er fyri at lesa alla greinina, sum stóð í seinastu pappírsútgávuni, 9. september 2011. Blaðið kann keypast í gjaldsskipan okkara fyri kr. 7,50.